ตามที่ประเทศไทย โดย พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ได้รับมอบหน้าที่การเป็นประธานอาเซียนอย่างเป็นทางการ จากนายกรัฐมนตรีสิงคโปร์ เมื่อวันที่ ๑๕ พฤศจิกายน ๒๕๖๑ ในช่วงสิ้นสุดการประชุมสุดยอดผู้นำอาเซียน ครั้งที่ ๓๓ และการประชุมที่เกี่ยวข้อง นั้น

นายกรัฐมนตรีได้ประกาศแนวคิดหลัก (theme) สำหรับการเป็นประธานอาเซียนของไทย คือ “Advancing Partnership for Sustainability” หรือ “ร่วมมือ ร่วมใจ ก้าวไกล ยั่งยืน”

นอกจากนี้ ยังเปิดตัวตราสัญลักษณ์ (logo) สำหรับการเป็นประธานอาเซียนของไทย ซึ่งผู้ออกแบบใช้ “พวงมาลัย” เป็นแรงบันดาลใจในการออกแบบตราสัญลักษณ์ จากแนวคิดว่า คนไทยนิยมใช้พวงมาลัยในงานมงคล เป็นสัญลักษณ์ของการต้อนรับและให้เกียรติผู้มาเยือน โดยการออกแบบได้ผสมผสานงานศิลปะที่สะท้อนถึงความเป็นไทยกับมิติของความทันสมัย “ดอกไม้” ซึ่งนำมาร้อยเรียงเป็น “พวงมาลัย” สื่อถึงประชาชนของประชาคมอาเซียน ที่มีความร่วมมือกลมเกลียวเป็นหนึ่งเดียวกัน “อุบะมาลัย” เป็นตัวแทนของประเทศสมาชิกอาเซียน 10 ประเทศ ทั้งนี้ เมื่อมองจากด้านล่างขึ้นด้านบน เห็นเป็นรูปลูกศรที่พุ่งทะยานขึ้น สะท้อนถึงความร่วมมือเพื่อขับเคลื่อนอาเซียนให้ก้าวไปข้างหน้าด้วยกัน โดยมีประชาชนเป็นศูนย์กลาง ตามแนวคิดหลักของการเป็นประธานอาเซียนของไทย สีหลักที่ใช้ในผลงานได้รับเเรงบันดาลใจมาจากสีเปลือกมังคุด ซึ่งเป็นสีโทนไทย และได้ปรับโทนสีให้มีความทันสมัยและเหมาะสมสำหรับการนำไปใช้งาน

กระทรวงการต่างประเทศ โดยกรมอาเซียน ในฐานะสำนักเลขาธิการอาเซียนแห่งชาติ ร่วมกับคณะมัณฑนศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร และเครือข่ายมหาวิทยาลัย ได้จัดการประกวดตราสัญลักษณ์ ในช่วงเดือนมิถุนายน - กันยายน ๒๕๖๑ โดยกำหนดให้สะท้อนแนวคิดหลักของการเป็นประธานอาเซียนของไทย และสะท้อนความเป็นไทยที่มีความร่วมสมัยแบบสากล มีเยาวชนส่งผลงานเข้าร่วมประกวดจำนวน ๓๒๑ ผลงาน ผลงานที่ชนะเลิศการประกวดได้รับคัดเลือกโดยนายกรัฐมนตรี ในฐานะประธานคณะกรรมการระดับชาติเพื่อเตรียมการจัดการประชุมสุดยอดอาเซียนและการประชุมที่เกี่ยวข้องในช่วงที่ไทยดำรงตำแหน่งประธานอาเซียน ปี ๒๕๖๒

ไทยจะนำตราสัญลักษณ์ไปใช้ในการจัดการประชุมในกรอบอาเซียนในทุกระดับ และในสื่อประชาสัมพันธ์การจัดกิจกรรมเผยแพร่การรับรู้เกี่ยวกับการจัดประชุมและกิจกรรมต่าง ๆ ต่อสาธารณชน ทั้งในประเทศไทยและต่างประเทศ ในช่วงการดำรงตำแหน่งประธานอาเซียนของไทย ตั้งแต่วันที่ ๑ มกราคม ๒๕๖๒ ตลอดทั้งปี